Việc chăm sóc răng miệng cho trẻ cần được bắt đầu sớm hơn nhiều so với suy nghĩ của phần lớn phụ huynh. Khám răng lần đầu cho bé ngay khi mọc chiếc răng sữa đầu tiên giúp phòng ngừa sâu răng và các vấn đề nha khoa khác. Bài viết này từ BS.CKI Lâm Thị Yến Hương tại Nha khoa Santé sẽ cung cấp thông tin về thời điểm lý tưởng để đưa bé đi khám, tần suất tái khám theo từng độ tuổi cũng như những dấu hiệu bất thường cần chú ý.
Khi nào nên đưa bé đi khám răng lần đầu?
Khám răng lần đầu tiên cho bé là bước quan trọng để xây dựng nền tảng sức khỏe răng miệng lâu dài. Theo khuyến nghị của Hiệp hội Nha khoa Mỹ (ADA), phụ huynh nên đưa bé đi khám trong vòng 6 tháng sau khi mọc chiếc răng đầu tiên, và tối đa không muộn hơn 12 tháng tuổi. Lúc này, bé thường mọc răng sữa đầu tiên quanh 6-8 tháng, nên lịch khám lý tưởng rơi vào khoảng 6-12 tháng.
Vì sao phải đưa trẻ đi khám răng lần đầu?
Phụ huynh nên đưa bé đi khám sớm vì điều đó sẽ giúp phòng ngừa sâu răng sớm, phát hiện kịp thời các bất thường và giúp cha mẹ học cách chăm sóc răng cho trẻ. Sâu răng ở trẻ nhỏ có thể phát triển nhanh chóng do men răng sữa mỏng và dễ bị tấn công bởi vi khuẩn. Khám sớm giúp bác sĩ kiểm tra nướu, răng sữa và hướng dẫn phụ huynh về vệ sinh đúng cách, như lau nướu bằng khăn mềm hoặc dùng bàn chải trẻ em. Nếu bỏ lỡ giai đoạn này, bé có nguy cơ cao mắc các vấn đề như sâu răng sữa, ảnh hưởng đến răng vĩnh viễn sau này.
Lợi ích nổi bật của việc khám răng sớm cho bé
- Phòng ngừa sâu răng hiệu quả: Khám định kỳ giúp phát hiện sớm mảng bám và vi khuẩn, từ đó giảm nguy cơ sâu răng.
- Hướng dẫn chăm sóc đúng cách: Phụ huynh được bác sĩ hướng dẫn vệ sinh răng miệng phù hợp theo từng độ tuổi, bao gồm cách chọn kem đánh răng fluoride an toàn cho trẻ dưới 3 tuổi.
- Phát hiện sớm bất thường: Việc thăm khám giúp nhận biết kịp thời các vấn đề như răng sữa mọc chậm, lệch lạc, sai khớp cắn hoặc các dị tật bẩm sinh.
- Hình thành thói quen tích cực: Bé làm quen với phòng khám và bác sĩ ngay từ nhỏ, giúp giảm tâm lý sợ nha khoa khi lớn hơn.
Mời quý phụ huynh xem thêm dịch vụ nha khoa trẻ em tại tại Nha Trang
Tần suất khám răng định kỳ cho bé theo độ tuổi
Theo BS.CKI Lâm Thị Yến Hương: “Sau lần khám đầu tiên, lịch khám răng định kỳ cho bé khuyến nghị là 6 tháng/lần để theo dõi sự phát triển răng miệng và can thiệp kịp thời”. Tần suất này giúp duy trì sức khỏe răng miệng, đặc biệt khi bé đang trong giai đoạn mọc răng sữa và chuyển tiếp sang răng vĩnh viễn. Tuy nhiên, tần suất có thể thay đổi tùy theo nguy cơ sâu răng và tình trạng răng miệng cụ thể, dựa trên đánh giá của bác sĩ.
- Dưới 2 tuổi: Nên khám 6-12 tháng/lần, tập trung tư vấn và kiểm soát thói quen xấu như mút tay hoặc bú bình kéo dài. Giai đoạn này, bác sĩ chủ yếu hướng dẫn phụ huynh về dinh dưỡng và vệ sinh để tránh sâu răng sữa.
- Từ 2 đến 6 tuổi (răng sữa): Định kỳ 6 tháng, nhưng bé có nguy cơ cao (do ăn nhiều đồ ngọt hoặc vệ sinh kém) có thể cần khám 3-4 tháng/lần. Lúc này, bé đã mọc đủ 20 răng sữa, nên kiểm tra sâu răng, men răng và thói quen cắn móng tay.
- Từ 6 đến 12 tuổi (giai đoạn răng chuyển tiếp): Tập trung theo dõi mọc răng vĩnh viễn, chỉnh nha nếu cần. Khám 6 tháng/lần để phát hiện răng mọc lệch hoặc thiếu chỗ, tránh các vấn đề như hô, móm.
- Trên 12 tuổi đến tuổi dậy thì: Duy trì khám mỗi 6 tháng, chú ý vệ sinh và nguy cơ sâu răng do thay đổi nội tiết tố. Giai đoạn này, bé dễ gặp vấn đề như viêm nướu do hormone, nên bác sĩ sẽ tư vấn về niềng răng hoặc tẩy trắng nếu cần.
BS.CKI Lâm Thị Yến Hương tại Nha Khoa Santé Nha Trang chia sẻ
Những dấu hiệu cần đưa bé đi khám răng ngay
Ngoài lịch khám định kỳ, phụ huynh cần chú ý các dấu hiệu bất thường để đưa bé đi khám ngay, tránh biến chứng nghiêm trọng. Các dấu hiệu bao gồm:
- Đau, sưng nướu hoặc dấu hiệu sâu răng: Đây là biểu hiện thường gặp do vi khuẩn tích tụ gây viêm. Bé có thể khóc nhiều, bỏ ăn hoặc chảy nước dãi bất thường, cần được kiểm tra sớm để tránh biến chứng.
- Răng mọc lệch, hô, móm hoặc sai khớp cắn: Những bất thường này nên được can thiệp càng sớm càng tốt để không ảnh hưởng đến khả năng ăn nhai và thẩm mỹ của bé khi lớn.
- Thay đổi màu sắc hoặc cấu trúc răng: Răng vàng do ảnh hưởng thuốc (như tetracycline), răng dễ gãy hoặc men răng yếu do thiếu canxi đều cần được bác sĩ đánh giá kịp thời nhằm ngăn tổn thương tiến triển.
- Chấn thương răng miệng: Răng vỡ, lung lay sau ngã hoặc va chạm là tình huống khẩn cấp và nên được xử lý trong vòng 24 giờ để tăng khả năng bảo tồn răng.
Hướng dẫn chăm sóc răng miệng tại nhà cho bé
Để hỗ trợ tối ưu cho sức khỏe răng miệng của bé, BS.CKI Lâm Thị Yến Hương đã tổng hợp các lưu ý quan trọng sau để phụ huynh có thể giúp bé chăm sóc răng miệng tại nhà đúng cách:
Vệ sinh răng miệng theo từng độ tuổi:
Khi bé mọc chiếc răng đầu tiên, phụ huynh nên lau nướu và răng bằng khăn mềm ẩm sau mỗi bữa ăn. Từ khoảng 6 tháng tuổi, có thể chuyển sang bàn chải lông mềm với lượng kem đánh răng fluoride bằng hạt gạo. Đến 3-6 tuổi, bé có thể tự đánh răng nhưng cần có sự giám sát của người lớn và dùng lượng kem tương đương hạt đậu.
Lưu ý trong ăn uống:
Hạn chế đồ ngọt và xây dựng chế độ ăn dặm khoa học với thực phẩm giàu canxi như sữa, phô mai, rau củ. Tránh cho bé bú bình vào ban đêm hoặc sử dụng kẹo cao su có đường để giảm nguy cơ sâu răng sớm.
Loại bỏ thói quen xấu:
Các thói quen như mút tay, nghiến răng có thể gây lệch răng hoặc ảnh hưởng đến cấu trúc hàm. Phụ huynh nên hướng dẫn bé bỏ dần hoặc tham khảo dụng cụ hỗ trợ và tư vấn từ chuyên gia khi cần thiết.
Tránh để trẻ mút tay vì có thể gây lệch răng
Câu hỏi thường gặp
Khi nào cho bé sử dụng bàn chải đánh răng?
Bé có thể bắt đầu dùng bàn chải đánh răng từ khi chiếc răng sữa đầu tiên mọc lên, thường vào khoảng 6 tháng tuổi. Lúc này, phụ huynh nên chọn bàn chải lông mềm và sử dụng kem đánh răng chứa fluoride với liều lượng an toàn cho trẻ nhỏ.
Có nên cho bé đi khám khi không có dấu hiệu đau?
Có, vì khám răng định kỳ 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm các vấn đề như sâu răng, lệch lạc hoặc mảng bám tích tụ trước khi gây đau. Đây cũng là cách hiệu quả để phòng ngừa các bệnh răng miệng cho bé.
Cách xử trí khi bé sợ khám răng?
Phụ huynh có thể lựa chọn các nha khoa thân thiện với trẻ nhỏ như Nha khoa Santé để bé cảm thấy thoải mái hơn. Ngoài ra, việc kể chuyện vui, tạo tâm lý tích cực trước buổi khám và khen thưởng nhẹ sau khi khám sẽ giúp bé hợp tác tốt hơn.
Trẻ có cần chụp X-quang khi khám răng không? Chỉ khi thật sự cần thiết mới phải chụp X-quang, chẳng hạn để kiểm tra sâu răng ẩn, răng mọc lệch hoặc đánh giá tình trạng xương hàm. Kỹ thuật chụp cho trẻ sử dụng liều tia rất thấp, đảm bảo an toàn.
Chi phí khám răng cho bé bao nhiêu?
Chi phí khám cơ bản thường dao động từ 200.000-500.000đ/lần tùy vào từng dịch vụ cụ thể. Tại các nha khoa trẻ em, bé thường được hưởng thêm nhiều ưu đãi hoặc gói khám định kỳ tiết kiệm.
Khám răng từ sớm và duy trì định kỳ là nền tảng quan trọng giúp bé có hàm răng khỏe mạnh, phát triển đúng chuẩn và hạn chế tối đa các bệnh lý răng miệng trong tương lai. Nếu bạn đang tìm một địa chỉ nha khoa uy tín, thân thiện với trẻ nhỏ, Nha khoa Santé là nơi lý tưởng để bé được thăm khám nhẹ nhàng, an toàn và đầy đủ theo từng giai đoạn phát triển.
Tài liệu tham khảo
- American Dental Association. (2023). Baby Teeth: When Do They Come In & Fall Out?. Available at: https://www.mouthhealthy.org/all-topics-a-z/baby-teeth (Accessed: 28 November 2025).
- World Health Organization. (2022). Oral Health in Children. Available at: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/oral-health (Accessed: 28 November 2025).
